Małopolska Noc Naukowców (foto/video)

Obecna odsłona Małopolskiej Nocy Naukowców, to już ósma edycja Wydarzenia, które nie tylko trwale wpisało się w kalendarz przedsięwzięć organizowanych w Regionie, ale przede wszystkim wciąż pozostaje największą tego typu imprezą w kraju i jedną z największych w Europie!

26 września 2014 r. w sześciu miastach Regionu: Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu i Niepołomicach oraz - po raz pierwszy w 2014 r. - także w Skawinie i Andrychowie odbyła się Małopolska Noc Naukowców!


Małopolska Noc Naukowców ma na celu przede wszystkim pokazanie uczestnikom jak bardzo interesująca jest praca naukowców i jak fascynujący są to ludzie. Poprzez zabawę, przystępny i zrozumiały dla każdego sposób, pokazano, że nauka to wszystko co nas otacza, a naukowcy w swoich laboratoriach codziennie pracują nad tym, aby nasze życie było lepsze, łatwiejsze i bardziej nowoczesne.

Główną myślą przewodnią tegorocznej edycji było przedstawienie sukcesów małopolskich naukowców pracujących w międzynarodowych zespołach naukowo-badawczych. Z uwagi na bardzo dużą aktywność małopolskich uczonych w licznych projektach realizowanych na skalę światową, pokazano wszystkim uczestnikom Nocy jak te ich odkrycia zmieniają świat.

Poprzez pryzmat wielkich projektów naszych naukowców oraz ich odkryć – wybitnych w skali międzynarodowej, naukowcy pokazali, jaką rolę ogrywa codzienna praca uczonych w naszym codziennym życiu. Przede wszystkim jednak udowodniono, że te odkrycia, nad którymi naukowcy bacznie pracują w swoich laboratoriach, mają ogromny wpływ na nasze codzienne życie. To, w jakim dziś żyjemy świecie – wszechobecnych nowoczesnych technologii – to właśnie wynik wieloletniej pracy naukowców. To oni codziennie wymyślają nowoczesne rozwiązania w zakresie zwalczania chorób, pracują nad nowinkami technologicznymi (elektryczne samochody, telefony sterujące naszym domem, komputery sterowane głosem), ale też odkrywają tajemnice naszej kultury, a nawet naszego umysłu. Widać było, że nauka wcale nie jest straszna i nudna, ale fascynująca i otaczająca nas na co dzień – w kuchni, szkole i na podwórku.


Program wydarzenia przygotowany przez małopolskich naukowców to nie lada atrakcja. Wydarzenie skierowane było przede wszystkim do dzieci i młodzieży oraz wszystkich fascynatów nauki. Postawiono głównie na interaktywność, aby podczas tej Nocy każdy poczuł się naukowcem. Dlatego też uczestnicy sami mogli wykonywać eksperymenty, aktywnie uczestniczyć w warsztatach i demonstracjach, a podczas wycieczki po laboratoriach zobaczyli miejsca, które na co dzień są niedostępne. W trakcie Małopolskiej Nocy Naukowców każdy z uczestników poczuł smak nauki wszystkimi zmysłami. Świecący ogórek, tańczące rodzynki, skaczący ryż, sterowanie statkiem kosmicznym i kapsuła czasu to tylko wybrane atrakcje jakie czekały na uczestników wydarzenia.

W 2014 r. program przygotowany został przez rekordową liczbę prawie 900 naukowców, ponad 1 600 studentów, około 120 kół naukowych z ponad 30 instytucji partnerskich. Dzięki szerokiej kampanii promocyjnej informacja o wydarzeniu dociera każdego roku do blisko 3,5 mln osób, a w ramach działań upowszechniających i wymiany dobrych praktyk na skalę międzynarodową nawet do 5 mln osób.

Organizatorem Małopolskiej Nocy Naukowców był Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Projekt „Małopolska Noc Naukowców 2014” współfinansowany jest ze środków Programu Ramowego Unii Europejskiej Horizon 2020 w ramach Akcji Marie Skłodowska-Curie.


Reportaż stanowi obraz małej części przygotowanych przez naukowców atrakcji. Jak zwykle w takich przypadkach brakło czasu. Podczas Małopolskiej Nocy Naukowców można było obejrzeć zjawisko lewitacji nadprzewodników schłodzonych do temperatury minus 160 stopni Celsjusza. Pastylka nadprzewodnika sunie bez kontaktu z podłożem utrzymywana siłami pola magnetycznego, nawet "do góry nogami". Podobnie, dwie pastylki nadprzewodnika utrzymują w pewnej odległości nad magnetycznym torem model lokomotywy. To doświadczenie szczególnie budziło zainteresowanie pośród najmłodszej części widowni.

Generator Van de Graaffa elektryzował przyklejone do niego nitki, włosy i w ogóle całą publiczność. Po zgaszeniu światła i przybliżeniu zwykłej świetlówki do kopuły generatora ta zaczęła świecić nigdzie nie podłączona do prądu trzymana w rękach obsługującego naukowca. Młodzi widzowie ściągali ładunki z kopuły na palec co budziło ich wielką radość. Efekty podobne były do iskrzenia wełnianego swetra podczas ściągania go przez głowę lub do rozładowującego się w zamierzchłych już czasach kineskopu po wyłączeniu telewizora kolorowego marki Rubin.

Był też silnik zawieszony na "łożyskach" w postaci oddziałujących ze sobą magnesów zasilany ogniwami słonecznymi zainstalowanymi na wirniku.

Najciekawszą prezentacją było widowisko w laboratorium wysokich napięć. Oglądaliśmy testy izolatorów linii wysokiego napięcia, były iskry 30 centymetrowe ale były też wyładowania mierzące ponad metr długości. Naukowcy pokazali zasadę działania piorunochronu. Doświadczeniem które wzbudziło największy aplauz było sterowanie generatorem wysokiego napięcia jakim był transformator Tesli w takt muzyki z odtwarzacza MIDI. Dźwięk jaki wydawało wyładowanie był głośny i wyraźny pomimo, że nie było tam ani wzmacniacza, ani głośnika. Po eksperymentach w całym laboratorium rozlegała się piękna woń ozonu.


Na wydziale "metalowym" każdy mógł wybić sobie pamiątkową monetę. W budynku wydziału "paliw" pokazano silnik odrzutowy, ręcznie składany o mocy pięciuset koni i wartości około pół miliona złotych. W śmigłowcu MI-2 zamontowane są takie dwa. Omówiona została zasada działania silnika odrzutowego i palnika turbinowego. Prezentowana była również numerycznie sterowana drukarka 3D, wykonująca dla zainteresowanych breloczki AGH. Kilka stanowisk poświęconych było technice solarnej, tak popularnej dziś w Polsce.

Niezwykłym było również słuchanie pierwszych komentarzy i wymiany wrażeń młodych ludzi tuż po wyjściu z sali w której odbywały się prezentacje naukowe. Widać, że wychodzili podekscytowani i zainteresowani tym co zobaczyli. Ilu z nich zostanie naukowcami ...

Zapraszamy do obejrzenia krótkiego filmu pokazującego, w jaki sposób można zmodulować dźwięk wyładowania elektrycznego, zasilając transformator Tesli sygnałem akustycznym z urządzenia typu MIDI. Żadnych wzmacniaczy, żadnych głośników.

Zobacz video: Granie na wysokim napięciu


Zobacz video: Małopolska Noc Naukowców 2014 - Rozpoczęcie




Zobacz video: Małopolska Noc Naukowców 2014 "Chemia jest wszędzie..."



Zobacz video: Małopolska Noc Naukowców 2014 "Burza w laboratorium"




/KK/